Bohaterowie w oryginale
Home Up Next

Bohaterowie w oryginale
Przekład stary
Przekład nowy
No to co?

Akcja Trylogii historycznych powieści Henryka Sienkiewicza, opublikowanych w latach 1883-1888, toczy się w siedemnastowiecznej Polsce. Każda z części cyklu dotyczy innej z toczonych wówczas licznych wojen. Wątek polityczny, publiczny, miesza się tam z prywatnym. Ten ostatni opiera się za każdym razem na "wiecznym trójkącie": mamy więc polskiego bohatera, wymagającą ratunku niewiastę, i mniej lub bardziej obcy a fascynujący "czarny charakter".

Zobaczmy, czy ten model zostaje zachowany w analizie oryginały Trylogii. Na poniższym wykresie umieścimy "idiolekty" następujących postaci:

Ogniem i mieczem 
  • Skrzetuski, rycerski polski szlachcic

  • Helena, piękna Ukrainka

  • Bohun, romantyczny Kozak

Potop 
(Part Two)
  • Kmicic, zawadiacki polski kawalerzysta

  • Olenka, piękna Polka z Litwy

  • Prince Boguslaw, cyniczny polski kosmopolita

Pan Wołodyjowski 
(Part Three)
  • Wołodyjowski, mały acz dzielny polski szermierz

  • Basia, jego piękna, zadziorna żona

  • Azja, bezlitosny wódz tatarski

Od razu widać, że Sienkiewicz tworzy grupę bardzo podobnie mówiących Polaków a podkreśla narodową odrębność trzech postaci. Różnice pomiędzy poszczególnymi Pol(a)kami są niemal niezauważalne w porównaniu z trzema "outsiderami". Inne czynniki różnicujące (płeć, pozytywny/negatywny, część Trylogii) są prawie niezauważalne; co więcej, jeden z trzech "czarnych charakterów", Polak, trzyma się swoim rodaków.

Umieściwszy kursor nad wykresem można zauważyć, że cudzoziemski "czarny charakter" bardzo różni się od pozostałych dwóch postaci "jego" części Trylogii; gdy "zły" jest Polakiem, wszystkie trzy postacie mówią jakby tym samym językiem. Można dojść do wniosku, że różnicowanie języka poszczególnych postaci najbardziej udało się Sienkiewiczowi  w Ogniem i mieczem (czerowny trójkąt).

Teraz zobaczmy, czy ten układ zostaje zachowany w przekładzie.

 
This website has been optimised for 800x600.
© Jan Rybicki 2003